Knisja Parrokkjali tal-Madonna tas-Sokkors u San Girgor il-Kbir
Kerċem evolva f’komunità ta’ raħal fil-medjuevu tardiv, madwar kappella antika ddedikata lill-Papa San Girgor il-Kbir mibnija madwar l-1581, fi Triq Xuxa, u fil-viċinanzi ta’ Wied il-Lunzjata. Is-sit kiseb importanza storika minħabba l-purċissjoni tradizzjonali annwali ta’ San Girgor mill-knisja Matriċi fir-Rabat sa din il-kappella medjevali, fil-festa tal-qaddis, jiġifieri fit-12 ta’ Marzu. Minħabba l-popolazzjoni dejjem tikber, kien hemm il-ħtieġa li tinbena knisja akbar u aktar ċentrali. Il-perit ta’ din il-knisja l-ġdida kien il-Kan. Salvatore Bondi. Franġisk u martu Rosa Camilleri kienu l-benefatturi ta’ din il-knisja l-ġdida. L-ewwel ġebla tqiegħdet fit-12 ta’ Marzu 1846 waqt il-festa tal-Papa San Girgor il-Kbir, mill-Pro Vigarju Kan. Mikiel Cassar.
Il-bini tlesta sal-1851, u fit-23 ta’ Novembru tal-istess sena, il-knisja ġiet imbierka mill-Pro-Vigarju Dun Tumas Pace. Qabel dan, u waqt żjara tal-Isqof Publiju Maria Sant fl-1 ta’ Settembru 1848, Kerċem twaqqfet bħala Viċi Parroċċa, b’Dun Ġuzepp Cachia jieħu ħsieb il-ħajja spiritwali tal-komunità bħala Vigarju. Ta' Kerċem saret parroċċa distinta fl-10 ta' Marzu 1885 mill-Isqof Pietru Pace. L-ewwel kappillan kien Dun Ġużepp Vella mit-30 ta' Ġunju 1885. Il-knisja parrokkjali ta' Kerċem hija l-unika knisja Għawdxija, li hija ddedikata lil żewġ qaddisin flimkien. Tradizzjonalment kienet iddedikata lill-Papa San Girgor, iżda mis-17 ta’ Awwissu 1885, il-knisja kienet ukoll ko-dedikata lill-Madonna tas-Sokkors. Il-festa titulari ta’ San Girgor il-Kbir tiġi ċċelebrata fit-tieni tmiem il-ġimgħa ta’ Marzu, filwaqt li dik tal-Madonna tas-Sokkors taħbat fit-tieni tmiem il-ġimgħa ta’ Lulju.
Bejn l-1906 u l-1910 il-knisja parrokkjali ġiet imkabbra għall-istat preżenti tagħha. Fit-22 ta’ Ottubru 1911 ġiet ikkonsagrata mill-Isqof Giovanni Maria Camilleri. Il-knisja hija mżejna b’diversi xogħlijiet tal-arti. Fosthom l-artal maġġur ta’ Salvatore Busuttil tal-1854, u li juri lil San Girgor jinterċedi mal-Verġni għall-Pesta. Iż-żewġ statwi titulari tal-Madonna tas-Sokkors u tal-Papa San Girgor il-Kbir ġew ikkummissjonati lid-ditta rinomata “Galard et Fils” ta’ Marsilja fi Franza fl-1897 u fl-1904 rispettivament. Bejn l-1937 u l-1943, il-Professur Giuseppe Briffa pinġa s-saqaf kollu tal-knisja parrokkjali, li juri l-ħajja ta’ San Girgor il-Kbir. Il-parroċċa ta’ Kerċem illum hija aktar organizzata, b’diversi organizzazzjonijiet u gruppi li huma: Konfraternità tal-Madonna tar-Rużarju, Konfraternità tas-Santissimu Sagrament u Piccolo Clero (1885), “Pia Unione” (1886), “Figlie di Maria”, l-Azzjoni Kattolika (1933), Leġjun ta’ Marija (1953), Sorijiet Karmelitani (1957), MUSEUM (1963), Kor San Girgor (1973), Għaqda Armar Madonna tas-Sokkors (1991), Terzjarji Karmelitani (1993) , u Għaqda Mużikali San Girgor (1997)
Is-Santwarju preżenti f’Kerċem tbiddel ħafna minn dawk il-jiem imbiegħda meta kienet biss kappella żgħira mdawra b’meded kbar ta’ art li tinħarat. L-affarijiet inbidlu; hekk ukoll dik il-kappella umli. Illum tidher b’mod imponenti fuq Triq is-Santwarju, mibdula għal kollox, iżżomm għajnejha eterna fuq raħal li għadu b’saħħtu fil-kultura Nisranija tiegħu; post li n-nies ta’ Kerċem jgħożżu b’imħabba, għall-glorja akbar ta’ Alla u Omm Qaddisa tal-Grazzji. Biex tfakkar l-ewwel seklu mit-twaqqif tal-Parroċċa ta’ Kerċem, u fuq inizjattiva tal-Kappillan. Mons. Frances Debrincat, l-artal maġġur kien imżejjen b’kuruna tad-deheb mill-Isqof Mons. Nikol G. Cauchi. Festi kbar saru matul l-1997 fl-ewwel seklu mill-wasla tal-istatwa titulari tal-Madonna tas-Sokkors. Fl-2004 il-Parroċċa fakkret l-1,400 sena anniversarju mill-mewt tal-Papa San Girgor il-Kbir u l-ewwel seklu mill-wasla tal-istatwa titulari tal-Qaddis. Fl-okkażjonijiet kollha tliet Kardinali kienu preżenti f’Kerċem. Dawn il-festi għenu ħafna fil-popolarità tal-festi ta’ Kerċem.
Kappella tal-Lunzjata
Il-Kappella tal-Lunzjata hija kappella żgħira mibnija ġo għar li jinsab fil-wied magħruf bħala Wied il-Lunzjata. Dan il-wied fertili għandu wirt għani li jmur lura għal żmien il-Kavallieri tal-Ordni ta’ San Ġwann, u issa bdiewa lokali jaħdmu l-uċuħ tar-raba’ tagħhom jum wara l-ieħor. Il-wied pittoresk jista’ jiġi aċċessat minn Kerċem jew mill-Fontana, fejn toroq rurali jwassluk dritt fil-qalba taż-żona, skont mil-liema naħa tal-wied trid tmur.
